Waida
‘Waarom moet dit nog worden uitgelegd?’
Als Waida de fotostudio van fotograaf Ed Leatemia in Rotterdam-Zuid binnenloopt, draagt ze een grijs jack met daarop een handmatig geschilderde Morgenster. Het jack is van haar vader geweest: Thon (Tonok) Bwefar. Eronder draagt ze een groen hemd met korte mouwen, dat eveneens van hem is geweest. Het past en staat haar goed. Uiteindelijk is voor de uiteindelijk foto in de expositie gekozen voor een ander kledingstuk dat Wajda ook bij zich heeft. Waida is er één van negen kinderen die Thon en Nel Bwefar in Nederland kregen. De twee ontmoetten elkaar eind jaren zestig in de trein, op de terugweg van de Papoeabijeenkokmst in Nederland. Nel is altijd geïnteresseerd geweest in West Papua en wilde er, begin jaren zestig, ook gaan werken. Maar de overdracht aan Indonesië verhinderde dat.




De naam Bwefar was in 2014 even landelijk nieuws toen Waida's jongste broer Iskandar in Den Haag tijdens Veteranendag werd gearresteerd en door tien agenten werd afgevoerd naar een Haagse politiecel. Hij had langs de kant met de Morgenstervlag naar de Nieuw-Guinea-veteranen willen zwaaien. Maar daar staken de agenten een stokje voor. De veteranen liepen al tien jaar lang met de Morgenstervlag mee in het defilé door het centrum van Den Haag. Maar in 2014 werd dat plots verboden, na jarenlang lobbyen door de Indonesische regering. Reden voor Iskandar om met een vlag naar Den Haag af te reizen en met de Morgenster te zwaaien naar de oude veteranen. Het liep dus anders, maar na een paar uur werd hij weer op vrije voeten gesteld. Het incident geeft aan hoe gevoelig de snaar is die in Den Haag gaat trillen als de zaak van de Papoea’s op een ongewenste manier de kop op steekt.
Waida draagt haar vaders Morgensterjack met trots. De vlag heeft een belangrijke emotionele lading voor de Bwefars. Wajda zet zich de laatste jaren steeds meer in voor West-Papua. Ze is sinds een paar jaar penningmeester van het bestuur van de Stichting Zelfbeschikking Molukkers en Papoea’s, de stichting die vroeger Stichting Door De Eeuwen Trouw heette. Ook is ze in haar woonplaats Zwolle politiek actief voor de ChristenUnie. Ze is burgerraadslid. Dat betekent dat ze in een raadscommissie zit, maar geen zitting heef in de gemeenteraad. Haar aandachtsgebieden zijn inclusie, (verborgen) racisme, diversiteit en statushouders.
Binnen de partij wil ze het onderwerp West-Papua hoger op de politieke agenda krijgen. Daarom schreef ze onlangs op de site van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie een vlammend betoog onder de titel ‘Waarom we West-Papua niet links mogen laten liggen’. In het artikel noemt ze zich activist tegen wil en dank. Wanneer landt de noodkreet die al klinkt sinds 1962, vraagt ze zich in het artikel af. Ze heeft inmiddels geconstateerd dat zelfs de herinnering aan West-Papua bij veel mensen is verdwenen, wat Waida betreft een gevolg van zestig jaar doodzwijgen. Ze vindt het belangrijk dat de Papoea's en de band van Nederland met West-Papua in het verkiezingsprogramma van de partij komt te staan, zo schrijft ze en legt uit dat Papoea’s anno nu een minderheid in eigen land zijn geworden. Voor autochtone Papoea’s is opstaan voor je recht levensgevaarlijk. Protest wordt neergeslagen, houdt ze haar partijgenoten voor. Aan het slot van het artikel haalt ze de woorden van toenmalig minister-president De Quay aan. De oud-premier sprak de Papoea’s na de ondertekening van het Akkoord van New York in augustus 1962 toe met de sussende woorden: “Ziet de toekomst tegemoet met het vertrouwen in de rechtvaardigheid van uw zaak.” Ze besluit het artikel met de vraag, voelt u de pijn?
Ook in haar woonplaats Zwolle werkt Waida actief aan het verspreiden van kennis over de zaak van de Papoea’s. Samen met, onder andere, Don Joku stelde ze onder de titel ‘West Papua, ons verhaal’ een collectie van 150 boeken samen. De verzameling boeken werd op 1 december 2021, op de dag af zestig jaar nadat de Morgenster voor het eerst officieel werd gehesen, voor het publiek opengesteld in de Stadkamer Centrum van Zwolle. De collectie werd tot 15 augustus 2022 aan de catalogus van de centrale bibliotheek toegevoegd. Ook was ze tot 2023 betrokken bij de Zwolse 15 augustus herdenking, waarbij ze aandacht vroeg voor de geschiedenis van West Papua. Waida doet haar naam eer aan.